Systemy płatnicze i rynek płatności w Unii Europejskiej

W książce przedstawiono problematykę rozliczeń pieniężnych w gospodarce rynkowej w dwóch ujęciach:
- poprzez pryzmat organizacji systemu płatniczego,
- z perspektywy funkcjonowania rynku płatności.

Prezentowane zagadnienia uzupełniono danymi statystycznymi oraz informacjami dotyczącymi cech systemów płatniczych i rynków usług płatni­czych w państwach Unii Europejskiej.

Książka daje wyczerpującą wiedzę na temat:
- organizacji i zasad funkcjonowania systemu płatniczego,
- powiązań między systemem płatniczym i systemem bankowym,
- ryzyka występującego w systemie płatniczym,
- cech rynku usług płatniczych,
- wpływu procesów integracyjnych w Europie na rynek płatności,
- infrastruktury i rozwoju obrotu bezgotówkowego w Polsce.

Autorka ma nadzieję, że publikacja będzie stanowić inspirację i podstawę badań nad systemami płatniczymi oraz rynkiem (rynkami) usług płatni­czych, a w szczególności opracowań dotyczących problematyki pieniądza, rozliczeń pieniężnych, usług bankowych, bankowości centralnej i inte­gracji europejskiej przygotowywanych przez studentów uczelni ekonomicznych.

Książka stanowi doskonałe uzupełnienie podstawowych podręczników między innymi w ramach specjalności bankowość oraz zarządzanie finan­sami prywatnymi.

Wstęp .................................................................................................................. 5

Rozdział 1
Pojęcie i elementy systemu płatniczego ............................................................. 9
1.1. Pieniądz w funkcji środka płatniczego ....................................................... 9
1.2. Instrumenty płatnicze wykorzystywane w procesie płatności ................... 19
1.3. System płatniczy a systemy płatności ......................................................... 31
1.4. Infrastruktura systemu płatniczego ............................................................ 37

Rozdział 2
Sprawność i bezpieczeństwo systemu płatniczego ............................................ 43
2.1. Znaczenie systemu płatniczego w gospodarce............................................ 43
2.2. Właściwości sprawnego i bezpiecznego systemu płatniczego .................... 45
2.3. Ryzyko w systemie płatniczym .................................................................... 47
2.4. Nadzor nad systemem płatniczym .............................................................. 50
2.5. Rozwoj systemow płatniczych w skali globalnej i europejskiej ................. 63

Rozdział 3
Rynek bankowych usług płatniczych ................................................................. 73
3.1. Pojęcie usługi płatniczej .............................................................................. 73
3.2. Dostawcy i użytkownicy usług płatniczych ................................................. 75
3.3. Cechy rynku bankowych usług płatniczych ................................................ 80
3.4. Rynek detalicznych płatności transgranicznych ......................................... 83
3.5. Konkurencja i wspołpraca na rynku bankowych usług płatniczych .......... 86

Rozdział 4
Płatności na zintegrowanym obszarze europejskim ......................................... 89
4.1. Harmonizacja systemow płatniczych w Europie w latach 90. ................... 89
4.2. System TARGET jako narzędzie konsolidacji systemow płatniczych ......... 92
4.3. Koncepcja Jednolitego Obszaru Płatniczego Euro i jej wpływ
na rynek usług płatniczych .......................................................................... 96
4.4. Instrumenty płatnicze SEPA ....................................................................... 100

Rozdział 5
System płatniczy i płatności bezgotówkowe w Polsce ....................................... 107
5.1. Reformy systemu płatniczego w Polsce po roku 1989 ................................ 107
5.2. Infrastruktura systemu płatniczego w Polsce ............................................. 112
5.3. Rola NBP w systemie płatniczym ............................................................... 115
5.4. Systemy płatności w euro ............................................................................ 118
5.5. Obrot bezgotowkowy w Polsce .................................................................... 121
5.6. Wdrażanie koncepcji SEPA w polskiej bankowości ................................... 128

Zakończenie ........................................................................................................ 133
Bibliografia ......................................................................................................... 137
Raporty i materiały konsultacyjne...................................................................... 140
Akty prawne ........................................................................................................ 142