• Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej

(...) Wokół relacji pomiędzy kulturą a mechanizmami rynkowymi narosło wiele mitów. Najogólniej rzecz ujmując można wyróżnić dwa przeciwstawne ujęcia problemu: rynkowe i antyrynkowe. Zwolennicy pierwszej opcji są przekonani, że rynek jest najskuteczniejszym remedium na wszelkie problemy, równowaga pomiędzy podażą i popytem jest mechanizmem najskuteczniej regulującym społeczne relacje, kulturowe także. Z kolei przeciwnicy takiego stano­wiska są przekonani, że mechanizmy rynkowe są największym przekleństwem kultury, a zwłaszcza sztuki. Nie mogą prawa rynku decydować o tym czy ktoś ma talent, czy nie, czy dzieła artystyczne będą powstawać, czy też nie - powiadają przeciwnicy komercji. Ta prosta, by nie rzec prostacka dy­chotomia nie służy dobrze sprawom kultury, ani też kształceniu kadr dla instytucji kultury, sztuki czy turystyki kulturowej. Materia kultury wymaga oglądu holistycznego, narzędzi badawczych bardziej finezyjnych niż te, które dają odpowiedzi zero-jedynkowe, czarno-białe. I c

Podtytuł Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej
Autor Jerzy Gołuchowski, Zbigniew Spyra (red.)
Rok wydania 2014
Oprawa Miękka
Format 165x235
Stron 370
60.00 40.80
Do końca promocji pozostało:
Najniższa cena z 30 dni przed promocją:
40.8
szt. Do przechowalni
Wysyłka w ciągu 24 godziny
ISBN 978-83-7556-639-0

(...) Wokół relacji pomiędzy kulturą a mechanizmami rynkowymi narosło wiele mitów. Najogólniej rzecz ujmując można wyróżnić dwa przeciwstawne ujęcia problemu: rynkowe i antyrynkowe. Zwolennicy pierwszej opcji są przekonani, że rynek jest najskuteczniejszym remedium na wszelkie problemy, równowaga pomiędzy podażą i popytem jest mechanizmem najskuteczniej regulującym społeczne relacje, kulturowe także. Z kolei przeciwnicy takiego stano­wiska są przekonani, że mechanizmy rynkowe są największym przekleństwem kultury, a zwłaszcza sztuki. Nie mogą prawa rynku decydować o tym czy ktoś ma talent, czy nie, czy dzieła artystyczne będą powstawać, czy też nie - powiadają przeciwnicy komercji. Ta prosta, by nie rzec prostacka dy­chotomia nie służy dobrze sprawom kultury, ani też kształceniu kadr dla instytucji kultury, sztuki czy turystyki kulturowej. Materia kultury wymaga oglądu holistycznego, narzędzi badawczych bardziej finezyjnych niż te, które dają odpowiedzi zero-jedynkowe, czarno-białe. I chcę z całą mocą podkreślić, że przedłożona do recenzji praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Gołuchowskiego i Zbigniewa Spyry Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturo­wej jest całkowitym zaprzeczeniem takiego prostackiego ujęcia spraw kultury. (...)

Pracę uważam za nad wyraz potrzebną i wręcz nowatorską na polskim gruncie naukowym, a to z następujących powodów. Po pierwsze, nie ma w pol­skiej literaturze pracy, która w sposób całościowy, kompetentny i naukowo rzetelny przedstawiałaby zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturo­wej. Po wtóre, sposób ujęcia tematu, język autorów oraz klarowność wywodu sprawiają, że praca nie stanowi jeszcze jednej, nudnej „cegły" nauko­wej, którą z trudem będą czytać studenci przed egzaminami, a pracownicy instytucji kultury, by popisać się przed przełożonymi. Wróżę pracy powodze­nie zarówno wśród praktyków instytucji kultury, jak i studentów tychże zagadnień. (...)
Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Nierenberga, Uniwersytet Jagielloński

Wstęp 9

Rozdział 1
Kultura, sztuka i turystyka we współczesnym świecie wiedzy na początku XXI wieku 15
1.1. Pojęcie sektora kultury, sztuki i turystyki kulturowej 15
1.1.1. Pojęcie kultury 15
1.1.2. Pojęcie turystyki kulturowej 17
1.1.3. Pojęcie i zakres sektora kultury - próba charakterystyki 20
1.2. Determinanty tworzenia i dostępu do kultury - kultura na początku XXI w. 24
1.2.1. Kontrowersje wokół traktowania kultury jako towaru 26
1.2.2. Rola sektora kultury, sztuki i turystyki w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego krajów i regionów 28
1.3. Turystyka kulturowa na początku XXI wieku 31
1.4. Produkt kulturowy i turystyczny - zasady projektowania 34
1.4.1. Przykłady wybranych produktów kulturowych 36
1.4.2. Europejskie Szlaki Dziedzictwa Kulturowego jako szczególny rodzaj/ przykład markowego produktu turystycznego - cele tworzenia, kategoryza­cja 41
1.5. Odbiorcy kultury i turystyki kulturowej - uczestnictwo Polaków w kulturze i turystyce na tle innych krajów UE 45
1.6. Przemysły kreatywne w Polsce na tle innych krajów UE 60
1.6.1. Wprowadzenie 60
1.6.2. Charakterystyka wybranych branż sektora kreatywnego w Unii Europejskiej 63
1.6.3. Znaczenie gospodarcze sektora kreatywnego 69
1.7. Wskaźniki oceny znaczenia i monitorowania rozwoju sektora kultury, sztuki i turystyki kulturowej 71

Rozdział 2
Prawne podstawy funkcjonowania sektora kultury, sztuki i turystyki 85
2.1. Prawo własności intelektualnej. Ochrona dóbr kultury 85
2.1.1. Prawo autorskie w obrocie wytworami kultury i sztuki 86
2.1.2. Prawo własności przemysłowej 94
2.2. Prawo i negocjacje w obrocie produktami kultury i sztuki 96
2.2.1. Umowy licencyjne 96
2.2.2. Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych 99
2.2.3. Nowe postaci umów 100
2.3. Prawo w turystyce 101
2.3.1. Wprowadzenie 101
2.3.2. Działalność organizatorów turystyki, pośredników turystycznych oraz agentów turystycznych 103
2.3.3. Działalność przewodników turystycznych oraz pilotów wycieczek 107
2.3.4. Działalność podmiotów świadczących usługi hotelarskie 108

Rozdział 3
Polityka kulturalna i turystyczna Polski i Unii Europejskiej 111
3.1. Polityka kulturalna państwa polskiego i samorządów terytorialnych 111
3.1.1. Sposoby definiowania polityki kulturalnej 114
3.1.2. Strategiczne myślenie o kulturze 116
3.2. Krajowa i regionalna polityka turystyczna 119
3.2.1. System narodowej i regionalnej polityki turystycznej 119
3.2.2. Marketingowa strategia Polski w sektorze turystyki do 2015 r. Wizerunek Polski jako megamarki turystycznej 124
3.3. Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie kultury 135
3.3.1. Wprowadzenie do polityki Unii Europejskiej w dziedzinie kultury 135
3.3.2. Przegląd najważniejszych dokumentów wyznaczających kierunek myślenia o kulturze europejskiej 137
3.3.3. Narzędzia służące realizacji założeń polityki Unii Europejskiej w dziedzinie kultury 139

Rozdział 4
Współpraca instytucji kultury, sztuki i turystyki kulturowej z biznesem 143
4.1. Społeczna odpowiedzialność biznesu jako szansa dla kultury i sztuki 143
4.2. Strategia pozyskiwania partnera biznesowego przez organizacje kultury, sztuki i turystyki kulturowej 146
4.3. Formy współpracy biznesu oraz kultury, sztuki i turystyki kulturowej 148
4.4. Współczesny mecenat kultury, sztuki i turystki kulturowej 148
4.5. Sponsoring w dziedzinie kultury, sztuki i turystyki kulturowej 149
4.5.1. Cel sponsoringu 149
4.5.2. Kultura jako obszar sponsoringu 150
4.5.3. Rodzaje sponsoringu 151
4.5.4. Motywy pełnienia roli sponsora 151
4.5.5. Dobre praktyki w poszukiwaniu sponsora 152
4.5.6. Kodeks Sponsoringu Kultury 155
4.6. Fundacje jako narzędzia współpracy świata biznesu i sztuki 156
4.6.1. Fundacje korporacyjne 156
4.6.2. Fundacje promujące kulturę i sztukę 157
4.7. Wolontariat pracowniczy jako forma wspierania kultury 158
4.8. Inne formy współpracy 159

Rozdział 5
Zarządzanie organizacjami kultury, sztuki i turystyki kulturowej 161
5.1. Instytucja kultury sektora publicznego (pojęcie, klasyfikacja, obszary zarządzania) 161
5.2. Miejsce misji w procesie planowania strategii rozwoju instytucji kultury - czynniki kształtujące misję, funkcje, zasady projektowania 165
5.3. Wybrane współczesne metody zarządzania 167
5.4 Stymulatory zmian w zarządzaniu organizacją 182
5.5. Składniki systemu zarządzania podlegające zmianom 187

Rozdzial 6
Zarządzanie projektami kultury i sztuki 189
6.1. Istota projektu w kulturze 189
6.2. Zespoły projektowe a kompetencje menedżera kultury 192
6.3. Praca metodą projektu - wprowadzenie do metody Project Cycle Management w sektorze kultury 196
6.4. Formułowanie koncepcji projektu - przegląd wybranych narzędzi 198
6.5. Harmonogramowanie projektu 203
6.6. Zarządzanie ryzykiem projektu 207
6.7. Zarządzanie ryzykiem kontroli projektu przez instytucje zewnętrzne 212
6.8. Konstruowanie budżetu projektu 216
6.9. Monitoring i ewaluacja projektów kulturalnych - weryfikacja procesu zarządzania 222

Rozdział 7
Marketing i komunikacja marketingowa w sferze kultury, sztuki i turystyki kulturowej 225
7.1. Przesłanki i możliwości stosowania koncepcji marketingowej w sferze kultury, sztuki i turystyki kulturowej 225
7.2. Model holistyczny marketingu w kulturze i sztuce 229
7.3. Instrumenty marketingu mix w działaniach podmiotów na rynku kultury, sztuki i turystyki kulturowej - przykłady zastosowań 232
7.3.1. Narzędzia komunikacji na rynku kultury, sztuki i turystyki kulturowej 232
7.3.2. Uwarunkowania kształtowania marketingowej polityki cen w podmiotach działających na rynku kultury i turystyki - metody wyznaczania cen, ro­dzaje strategii cenowych 239
7.3.3. Kanały dystrybucji na rynku kultury i turystyki - pojęcie, funkcje, czynniki wpływające na ich strukturę 248
7.4. Marketing wydarzeń jako przykład zastosowania marketingu w sferze kultury 255
7.4.1. Istota i kategoryzacja wydarzeń 255
7.4.2. Miejsce wydarzeń w promocji miasta i kreowaniu jego wizerunku 257
7.4.3. Specyfika marketingu mix wydarzeń 260
7.5. Badania marketingowe w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej - metody i techniki, obszary aplikacji 266
7.5.1. Proces badania marketingowego i podstawowe obszary badań w sektorze kultury, sztuki i turystyki kulturowej 266
7.5.2. Źródła informacji wykorzystywane w badaniach kultury, sztuki i turystyki kulturowej 269
7.5.3. Wybrane metody i techniki badań szczególnie przydatne w badaniach rynku kultury - przykłady zastosowań 279

Rozdział 8
Zarządzanie wiedzą w organizacji kultury, sztuki i turystyki kulturowej 287
8.1. Istota zarządzania wiedzą 287
8.1.1. Pojęcie wiedzy i komunikacji 287
8.1.2. Wiedza i komunikacja jako przedmiot działalności praktycznej i badań naukowych 291
8.1.3. Pojęcie zarządzania wiedzą 291
8.2. Strategie zarządzania wiedzą w organizacjach kultury 294
8.2.1. Strategie kodyfikacji wiedzy. Dzielenie się wiedzą jawną 294
8.2.2. Strategie personalizacji wiedzy 295
8.2.3. Wybór strategii zarządzania wiedzą 296
8.2.4. Wdrażanie strategii zarządzania wiedzą 296
8.3. Prezentacja i reprezentacja wiedzy w systemach wiedzy jawnej 298
8.3.1. Wizualna reprezentacja wiedzy 299
8.3.2. Formalna reprezentacja wiedzy 308
8.4. Systemy organizujące wiedzę wspierające strategię kodyfikacji wiedzy 309
8.5. Systemy wspomagające strategię personalizacji wiedzy 315
8.6. Narzędzie typu enterprise bookmarking w zarządzaniu wiedzą w instytucji kultury 318
8.6.1. Enterprise bookmarking 318
8.6.2. Zarządzanie wiedzą w instytucji kultury za pomocą narzędzia BrightLight 319

Rozdział 9
Technologie informatyczne w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej 321
9.1. Cele i uwarunkowania skutecznego wykorzystania technologii informatycznych do wspomagania zarządzania w kulturze, sztuce i turystyce kulturo­wej 321
9.2. Wyspecjalizowane systemy informatyczne wykorzystywane w dziedzinie kultury, sztuki i turystyki kulturowej 325
9.2.1. Portale korporacyjne jako narzędzie współczesnej komunikacji z otoczeniem i realizacji działalności podstawowej 327
9.2.2. Systemy wspomagające zarządzanie zbiorami organizacji 329
9.2.3. Systemy rezerwacji on-line 329
9.2.4. Systemy wspomagające zarządzanie relacjami z klientami 330
9.3. Zintegrowane systemy informatyczne w organizacjach kultury, sztuki i turystyki kulturowej 333
9.4. Przygotowanie organizacji do realizacji projektu informatycznego 334
9.5. Wirtualni rozmówcy jako przykład wykorzystania systemów opartych na wiedzy w instytucjach kultury, sztuki i turystyki 339
9.5.1. Charakterystyka wirtualnych rozmówców 339
9.5.2. Historia wirtualnych rozmówców 340
9.5.3. Budowa wirtualnego rozmówcy 340
9.5.4. Zalety stosowania wirtualnych rozmówców na stronach instytucji kultury 341
9.5.5. Przykłady wykorzystania wirtualnych rozmówców w turystyce, sztuce i kulturze 342
9.6. Wirtualne wycieczki jako nowoczesna forma prezentacji instytucji kultury, sztuki i turystyki 345
9.6.1. Charakterystyka wirtualnych wycieczek 345
9.6.2. Przykład wykorzystania wirtualnych wycieczek w turystyce, sztuce i kulturze 347

Zakończenie 349
Literatura 351
Spis tabel 363
Spis rysunków 366
Spis przykładów 368

Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej, praca zb. pod red. J. Gołuchowskiego i Z. Spyry, Wydawnictwo Pracowni Komputerowej J. Skalmierskiego, UE Katowice, Katowice 2011. Warto zauważyć, że wzrastająca liczba artystów podejmujących działalność „na własny rachunek" stała się istotnym powodem utworzenia na jednym z brytyjskich uniwersytetów programów kształcenia w ramach którego mogą oni nabywać wiedzę i umiejętności z zakresu zarządzania, które pozwoliłyby im „przetrwać" na współczesnym rynku, cyt. za Kultura- Gospodarka- Media, praca pod red. E. Orzechowskiego, Kraków 2002, s.70.
Warto podkreślić, że polskie badania socjologiczne i statystyczne w zakresie uczestnictwa w kulturze mają bogatą literaturę i rodowód sięgający początków II Rzeczypospolitej. W Polsce powojennej przeprowadzono wiele badań uwzględniających problematykę kultury, uczestnictwa w kulturze, poziomu zaspokojenia potrzeb kulturalnych itp. Pierwsze duże badania uczestnictwa w kulturze przeprowadzono w 1972 r. a badania dotyczące budżetu czasu w 1975 r. Od 2000 r. prowadzone są badania w ramach projektu Diagnoza Społeczna. Projekt ten ma charakter interdyscyplinarny i jest próbą uzupełnienia diagnozy opartej na wskaźnikach instytucjonalnych o kompleksowe dane na temat ważnych aspektów życia poszczególnych gospodarstw domowych w Polsce, zarówno ekonomicznych jak i pozaekonomicznych, w tym także dotyczących uczestnictwa w kulturze. (szerzej na temat historii badań kultury w Polsce oraz projektu diagnoza społeczna (zob. Łagodziński, 2004), oraz www.diagnoza.com).
Pakt dla Kultury został podpisany w maju 2011 r., a jego głównym założeniem jest zwiększenie wydatków na kulturę do 1 proc. budżetu do 2015 r.
Znajdujemy tutaj odniesienie do rozróżnienia układów kultury zaproponowanego przez A. Kłoskowską, która w swojej rozwiniętej formie wyodrębniła cztery układy kultury: tzw. pierwotny, instytucjonalny, układ środków masowego przekazu oraz tzw. zamiejscowy układ kultury (por. A. Kłoskowska, Socjologia kultury, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1983). Układ drugi - instytucjonalny, dotyczy kontaktu z takimi instytucjami jak muzea, teatry, filharmonie, domy kultury, kina itp.( zob. także Golka 2008).
Szacuje się, że turystyka kulturowa stanowi prawie 70% ruchu turystycznego na świecie.
Szerzej na temat charakterystyk wyodrębnionych segmentów uczestników rynku zob. (Mazurek - Łopacińska, 1997, s. 112-113). Porównaj także typologię konsumentów dóbr i usług kultury zaproponowana przez M. Sobocińską, która w wyniki postępowania badawczego z wykorzystaniem meto taksonomicznych wyodrębniła trzy grupy konsumentów dóbr i usług kultury: miłośników kultury, zorientowanych na edukacje oraz poszukujących odpoczynku (Sobocińska, 2008, s.142-153).
Badanie uczestnictwa Polaków w kulturze prowadzone przez GUS jest modułem w badaniu budżetów gospodarstw domowych i jest prowadzone raz na 5 lat. Szerzej na ten temat zob. www.stat.gov.pl

Dane pochodzą z badania dotyczącego europejskich wartości kulturalnych zrealizowanego w 2007 r. we wszystkich krajach członkowskich UE na zlecenie Komisji Europejskiej, European Cultural Values; Special Eurobarometer 278/Wave 67.1. Cultural Values, Poverty and Social Exclusion, Developmental Aid, and Residential Mobility.

Jednocześnie co warto zauważyć analiza ilości bibliotek publicznych na 100 mieszkańców w krajach UE oraz wskaźnik natężenia czytelnictwa w tych krajach wykazała brak istnienia korelacji między tymi wielkościami (por. Bąk, 2007, s. 113-115).
Informacje na podstawie raportu o finansowaniu i zarządzaniu instytucjami kultury przygotowanego z okazji Kongresu Kultury Polskiej w Krakowie w 2009 r.
Bertelsmann AG to międzynarodowy koncernem medialny założony w 1835 roku z siedzibą w Gütersloh, w Niemczech. Firma działa w 63 krajach i zatrudnia ponad 100.000 pracowników. Jest jednym z największych tego typu koncernów na świecie.
Lagardère Groupe to francuski holding na który składają się koncern medialny Lagardère Media oraz udziały (15% akcji ) w EADS - europejskiej agencji kosmicznej i lotniczej
W 2005 r. prawie 20 mld piosenek zostało pobranych nielegalnie.
Freemium to licencja oprogramowania która pozwala na bezpłatne korzystanie z oprogramowania pod pewnymi ograniczeniami (czasowymi lub funkcjo lanymi), jakie uwalnia wersja Premium. W celu nabycia wersji Premium gracz musi wykupić odpowiedni abonament lub uiścić jednorazową opłatę, która dodaje nowe elementy programu lub gry ułatwiające pracę lub polepszające rozrywkę. Słowo "freemium" to połączenie dwóch aspektów licencji: "free" i "premium".
http://pl.wikipedia.org/wiki/Freemium
Free-to-play (F2P) model płatności występujący w grach komputerowych, który nie wymaga kupna lub płacenia abonamentu. System ten polega na kupowaniu opcjonalnych dodatków do gier, w sytuacji gdy znaczna jej część jest darmowa. Dodatkami tymi mogą być też różnorakie przedmioty i umiejętności, pomagające w dalszej grze lub ją usprawniające. Ich zakup nie wpływa na samą grę, ale pozwala nadać postaci, którą gramy, indywidualny charakter. Czasami tego rodzaju rozwiązania mogą być bardziej dochodowe, niż sprzedawanie gier w tradycyjny sposób (czyli pobieranie opłat za grę od wszystkich graczy) www.i-slownik.pl
Gry społecznościowe to rodzaj interaktywnych gier online, w które zaangażowanych jest więcej niż jedna osoba. Gracze często znają się nawzajem lub mają możliwość nawiązania znajomość podczas gry. Żeby jednak uczestniczyć w zabawie, nie zawsze muszą być online w tym samym czasie. Użytkownicy mają możliwość wspierania się poprzez wykonywanie określonych czynności w grze lub wysyłanie sobie, często darmowych, prezentów. http://pl.smeet.com/slownik/gry-online/gry-spolecznosciowe
Gry casulowe to gatunek gier komputerowych, które mają charakter czysto rekreacyjny. Gry te charakteryzują się prostotą obsługi - użytkownicy nie muszą poświęcać wielu godzin w celu zgłębiania ich tajników i opanowywania skomplikowanego sterowania. Granie nie wymaga również dużych nakładów czasu, energii i pieniędzy. www.i-slownik.pl
Targi Art Basel zostały powołane w 1970 r. i od tamtej pory impreza ta urosła do rangi największych i najbardziej prestiżowych spotkań ze sztuką. W 2001 r. zaprezentowało się ponad 300 galerii pokazujących prace 2500 tys. artystów, które warte były ponad 1,75 miliarda dolarów. Najliczniej reprezentowane są galerie ze Stanów Zjednoczonych, co potwierdza fakt, iż jest to obecnie najsilniejsze centrum sztuki współczesnej. www.artbazaar.blogspot.com, www.artinfo.pl
Art Frieze są stosunkowo młodymi (organizowane są od 2003 r.), a równocześnie jednymi z najbardziej prestiżowych targów. W 2009 r. na targach zaprezentowało się 170 galerii, a odwiedziło je 68 tys. zwiedzających. Co roku obecne są na nich polskie galerie. www.artbiznes.pl

VOD (Video on Demand), czyli „wideo na życzenie" to usługa, która zezwala na oglądanie nadawanego materiału filmowego w wybranym przez kogoś czasie (późniejszym jednak niż czas emisji). Nadawana (również "na żywo") audycja może być dzięki temu przesunięta w odbiorze dla pojedynczego widza i słuchacza.
W literaturze przedmiotu prezentuje się różne rodzaje polityk kulturalnych państw i społeczeństw, np. B. Sojkovic i M.Dragicevic-Sesic prezentują sześć podstawowych modeli polityki kulturalnej wyróżnionych na podstawie podobieństw co do stopnia rozwoju gospodarczego, systemów politycznych czy tradycji, udziału państwa w sferze kultury (model liberalny, parapaństwowy, biurokratyczno-indoktrynacyjny, prestiżowo-indoktrynacyjny, narodowo-emancypacyjny oraz model definiowany językowo, religijnie lub etnicznie, szerzej na ten temat, zob. Sojkovic, Dragicevic-Sesic, 2010, s. 30-33.
Pełny tekt Paktu dla kultury znajduje się na stronie www.obywatelekultury.pl
Jednym z istotnych problemów jest wybór modelu funkcjonowania IAM. Często podejmowane są próby porównania go do podobnych organizacji za granicą np. British Council, Instytut Cervantesa, Instytut Goethego itp. Porównania te nie zawsze mają dużą wartość ponieważ forma promocji przez kulturę uwarunkowana bywa historią, politycznymi priorytetami danego kraju, czy też rolą nauki języka jako instrumentu promocji. Model brytyjski, hiszpański czy francuski oparty jest w dużej mierze na nauczaniu języka. W przypadku Polski zainteresowanie obcokrajowców naszym krajem oparte jest w pierwszym rzędzie na poznaniu współczesnej kultury. Ważnym czynnikiem różnicującym jest także wysokość budżetu. Niemniej najbardziej inspirujące, biorąc pod uwagę cele Instytutu, jest porównywanie IAM np. do Instytutu Szwedzkiego, który uważany jest za jeden z najbardziej efektywnie działających na świecie. Por. Potoroczyn, 2009, s. 39-41.
Polska Klasyfikacja Działalności (PKD 2007) została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. (Dz.U. z 2007 r. Nr 251) jako wynik dostosowywania statystyki polskiej do standardów międzynarodowych oraz konieczności poprawy jakości klasyfikacji w kontekście zmian rzeczywistości gospodarczej i ekonomicznej, a w szczególności zmian związanych z rozwojem nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz rodzajów działalności. PKD stanowi hierarchicznie usystematyzowany podział zbioru rodzajów działalności społeczno-gospodarczej, jakie realizują podmioty gospodarcze i jest klasyfikacją pięciopoziomową (sekcja, dział, grupa, klasa oraz podklasa).

Szerzej na temat wskaźników do pomiaru rozwoju sektorów kreatywnych, a także prezentacja wskaźników syntetycznych mierzących innowacyjność oraz indeks składający się z 32 zmiennych, uporządkowanych według 6 obszarów, a wchodzących w skład European Creativity Index oraz konstrukcja wskaźnika rozwoju przemysłów kreatywnych (CID) zob. Analiza potrzeb i rozwoju..., 2009, s.31-40.
Według szacunków Światowej Rady Turystyki i Podróży (WTTC) turystyka należy do największych sektorów gospodarki światowej, europejskiej a także liczących się w Polsce. Udział gospodarki turystycznej, obejmujący tzw. przemysł turystyczny plus branże usługowe partycypujące również, choć nie tylko, w obsłudze turystów, wyniósł 12,2% w światowym PKB, zaś w PKB państw UE 11,5%, w tym samym 2007 r. w gospodarce turystycznej świata było zatrudnionych 231,2 mln. osób (8,3% ogółu miejsc pracy), zaś w samej UE ponad 24 mln. osób (12,1% ogółu zatrudnionych, co 8-my zatrudniony w turystyce). W Polsce udział gospodarki turystycznej w PKB stanowił 7,63% (samego przemysłu turystycznego 1,9%), a w zatrudnieniu ogółem wyniósł 7,1% (przemysłu turystycznego 1,9%). Przewiduje się też, na podstawie szacunków WTD, że ogólna liczba podróży na świecie w 2020 r. osiągnie liczbę 1,56 mld, a przyjazdów do Europy 717 mln., co ma dać naszemu kontynentowi 46% udział w rynku światowym. Liczby te mogą skorygować trudne jeszcze do przewidzenia konsekwencje obecnego kryzysu światowego. (zob. Niemczyk, Seweryn, 2008, Gołembski, s. 257).
W literaturze prezentuje się różne podziały/ systematyki gospodarki turystycznej wydzielając np. bezpośrednią gospodarkę turystyczną (hotelarstwo, gastronomię, transport, biura podróży, handel, sport i kulturę fizyczną) i posrednią gospodarkę turystyczną (m.in. sektor bankowy i ubezpieczeń, poczta i telekomunikacja, ochrona środowiska i gospodarka komunalna) (zob. Gołembski, 2002, s. 162). Inną systematykę przedstawia Middleton wyróżniając sektor gościnności (m.in. hotele, apartamenty, centra biznesowe), sektor atrakcji i wydarzeń, sektor transportu, sektor organizatorów i pośredników podróży, sektor zarządzający na obszarach/rynkach recepcji turystycznej (zob. Middleton 2009, s. 11).
Bardziej szczegółową prezentację tego systemu w układzie podmiotowym zawiera Ekonomika turystyki, (Panasiuk, 2006, s. 164-165).
Rozwój tej nowej dziedziny marketingu przypisuje się w szczególności Ph. Kotlerowi zob. Kotler i in., 1993; Kotler, Jatusripitak, 1999.
Czynnikami tymi zajmują się nowe teorie wzrostu [gospodarczego], m.in. P. Romera, R. Lucasa czy R. Barro i X. Sala-I-Martina (zob. Raftowicz-Filipkiewicz, 2009, s. 29).
Powołana ustawą z dnia 25.06.1999 jako państwowy podmiot prawny, o charakterze rządowo-samorządowym w celu międzynarodowej i krajowej promocji turystycznej Polski, zapewnienia funkcjonowania i rozwoju systemu informacji turystycznej, inicjowania, opiniowania i wspierania planów rozwoju/modernizacji infrastruktury turystycznej oraz rozwoju produktu turystycznego kraju/regionów.
Wg rankingu marek krajów sporządzanego na podstawie 6 megakryteriów nazwanych przez Anholta sześciokątem tożsamości konkurencyjnej państw (kultura i dziedzictwo, władze / polityka zagraniczna i wewnętrzna, produkty eksportowe, potencjał inwestycyjny, ludzie, atrakcyjność turystyczna) subiektywnie ocenianych w panelu konsumenckim (łącznie 20 tys. respondentów), w 20 krajach o liczących się pozycjach w tych dziedzinach, Polska zajęła w r. 2005 i 2008 30 miejsce (Czechy 31 a Węgry 28) (zob. The Anholt-Gfk Roper Nation Brand..., cyt. za : Daszkiewicz, 2010, s. 32).
Wyjaśnia to bliżej ekspertyza wykonana na zlecenie POT: „Polska jest interesująca z powodów historycznych... a historia nie jest już turystycznie interesująca, dziś liczą się ... wydarzenia, styl życia, puls kraju. Historia jest natomiast dobrym kontekstem" (zob. Analiza wyników badań wizerunku Polski..., 2008, za: Marketingowa Strategia Polski..., 2008, s. 13).
Wizerunek marki, wg J. Altkorna to „zespół cech (atrybutów) kojarzonych przez konsumentów z produktem markowym nadającym mu w ich świadomości i podświadomości unikalną wartość („osobowość marki). Wizerunek marki jest postrzegany jako kompozycja (..unikatowych) korzyści (np. niezawodności, ..nowoczesności, prestiżu, sprawności obsługi), których nie oferują inni... działający na rzecz danego segmentu rynku. Na „osobowość" marki składają się wszystkie elementy marketingu mix. Kształtowanie wizerunku marki jest długotrwałym procesem wymagającym ponoszenia... określonych nakładów, realizacji konsekwentnej strategii marketingowej.., wprowadzenia na rynek kilku generacji produktów potwierdzających ich wysoką jakość... Formowanie wizerunku marki w świadomości konsumenta odbywa się m.in. przez pozycjonowanie" (Altkorn, Kramer, 1998, s. 269).
Sformułowanie misji, w jej części dotyczącej adresów docelowych ujęto zbyt ogólnikowo (jakich turystów, z jakich głównych rynków docelowych?).
Podnoszone są głosy mówiące o potrzebie wprowadzenia zmian w dotychczasowej ustawie i wydzielenia w ramach instytucji kultury odrębnej grupy „instytucji artystycznych" obejmującej m.in. teatry, opery, operetki, filharmonie, zespoły pieśni i tańca, orkiestry lub estrady.
Kontrakt menedżerski nie jest powszechnie stosowany w publicznych instytucjach w Polsce z dwóch powodów. Po pierwsze, jego stosowanie znacznie ogranicza ingerencję państwowego lub samorządowego organizatora w zarządzanie instytucją, po drugie- menedżerowi powinno się płacić znacznie wyższe honorarium niż dyrektorowi podlegającemu urzędniczemu wynagrodzeniu (Głowacki, 2009, s. 39).
Pojecie produktu jest rozumiane szeroko -jako wszelki rezultat działalności dostarczany na rynek. W tym kontekście mówi się np. także o produkcji kulturowej , produktach kultury, produktach turystyki.
Pod pojęciem koncepcji zarządzania będziemy rozumieć w tym opracowaniu obmyślony (racjonalny) plan (kierunek) działania kierownictwa organizacji. Natomiast metodę zarządzania będziemy utożsamiać ze sprawdzonym i nadającym się do wielokrotnego stosowania sposobem postępowania w trakcie realizacji funkcji kierowniczych. Pojęcie koncepcji zarządzania jest szersze od pojęcia metody. Często w ramach jednej koncepcji wykorzystuje się wiele metod.
W Polsce ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. z 10 maja 2006) nakłada na kierownictwa firm o stanie zatrudnienia powyżej 50 osób obowiązek udostępniania określonych informacji radzie reprezentującej interesy pracowników.
Powszechnie przyjmuje się, że założenia techniki zarządzania przez cele sformułował w latach 50-tych dwudziestego wieku P. F. Drucker, a jej rozwinięcia dokonali G. S. Odiorne i J. W. Humble
Główną wadą tych struktur jest niechęć do współpracy między sobą wąskowyspecjalizowanych komórek i pionów funkcjonalnych, co uniemożliwia, mimo funkcjonujących z reguły mechanizmów koordynacji, stosowanie spójnego i całościowego podejścia do realizowanych zadań i procesów oraz rodzi trudne do rozwiązania sytuacje konfliktowe między pracownikami poszczególnych komórek funkcjonalnych (Grajewski, 2000b, s. 307-309).
Ich charakterystykę można znaleźć m. in. w publikacji: Smithsona i in., 2000.
W literaturze prezentowana jest również koncepcja Performance marketing, która obejmuje marketing odpowiedzialny nie tylko społecznie (social responsibility marketing), ale i finansowo (financial accountability) (Kotler, Keller, 2009, s. 14).

Postrzeganie pracowników jako klientów wewnętrznych skutkuje również postrzeganiem oferowanej im pracy jako wewnętrznych produktów, które zaspakajają potrzeby i oczekiwania pracowników podczas realizowania przez nich celów organizacji.

Produkt, który jest podstawowym instrumentem marketingu - mix, został szeroko opisany w rozdziale 1 niniejszego opracowania. Do produktu muszą być dostosowane pozostałe instrumenty marketingu opisane w podrozdziale 7.3
W ofertach niektórych instytucji kultury np. Teatrze Śląskim w Katowicach pojawia się także tzw. bilet prezent. Podlega on wymianie na bilet wstępu dla dwóch osób w określonym przedziale czasowym od daty zakupu na dowolny spektakl z repertuaru teatru (www.teatrslaski.art.pl/bilety, dostęp z dn. 04.11.2011 r.).
Z badań przeprowadzonych wśród aktywnych konsumentów kultury w Wielkiej Brytanii wynika, że tylko 4% stałych uczestników kultury wskazuje na cenę jako ważny czynnik, który może zniechęcić do uczestnictwa w wydarzeniu kulturalnym, natomiast badanie przeprowadzone wśród osób, które sporadycznie uczestniczą w wydarzeniach kulturalnych dowiodło, że cena biletu wstępu jest istotnym kryterium wyboru i może skłonić do rezygnacji aż 53% okazjonalnych konsumentów kultury (cyt. za. Sobocińska, 2008, s. 100-101).
Przykładem ze sfery kultury oddziaływania przez państwo na rynek w zakresie kształtowania cen jest tzw. ustawa Langa (fr. Loi Lang), uchwalona we Francji w 1981 r., która zobowiązywała wydawców do drukowania cen detalicznych na okładkach książek. Ceny te musiały być następnie przestrzegane przez sprzedawców detalicznych. Ustawa dopuszczała możliwość obniżki cen książek sprzedawanych przez detalistów o nie więcej niż 5% w stosunku do ceny podanej przez wydawcę. Ustawa miała zarówno swoich zwolenników (jej celem była ochrona małych, niezależnych księgarni, którym trudno było konkurować z wielkimi sieciami), jak i przeciwników, którzy zarzucali jej łamanie zasad wolnego rynku. Sprzeciw części wielkich sieci handlowych spowodował długotrwały spór prawny o legalność ustawy rozstrzygnięty definitywnie w roku 1985 przez wyrok Europejskiego Trybunału Konstytucyjnego, który uznał Ustawę Langa za zgodną z Traktatem Rzymskim.
Przeciwko ustawie występowała m.in. sieć E. Leclerc we Francji z kampanią reklamową: „Nauczono nas czytać, ale zabrania nam się czytać taniej. Śmiech nie kultura." Z czasem ustawa ta stała się przykładem dla podobnych rozwiązań i modyfikacji istniejących przepisów w innych krajach Unii Europejskiej.
W tym kontekście warto zauważyć, że w literaturze z zakresu ekonomii kultury spotykamy się w pojęciem tzw. efektu Baumola (lub Baumola-Bowena), określanego także jako „choroba kosztów Baumola" (Baumol`s cost disease). Oznacza ona, że koszty dostarczania usług kultury (sztuk performatywnych) rosną w tempie wyższym od dynamiki przychodów uzyskiwanych ze świadczenia tych usług odbiorcom, tzn., że ceny kapitału, bieżących nakładów czy cena pracy rosną szybciej niż ceny biletów nabywanych przez nabywców. Często nie jest to następstwo złego zarządzania instytucjami kultury lecz „nieuchronnych sił ekonomicznych". Jeżeli wzrost kosztów wymuszałby wzrost cen biletów w takim samym tempie, to skutkowałoby to, zgodnie z prawem popytu i podaży, spadkiem popytu na dobra kultury, a w konsekwencji spadkiem wpływów ze sprzedaży biletów. Zjawisko to nazwane zostało „luką przychodów". Choroba kosztowa powoduje zatem konieczność finansowania kultury ze źródeł zewnętrznych (subsydia państwowe lub mecenat prywatny) jeżeli kultura ma być dostarczana w dotychczasowej ilości i jakości. Brak tych środków może powodować pojawienie się „deficytu kultury" wynikającego z konieczności dostosowania do wymogów rynkowych. Warto podkreślić, że chociaż efekt Baumola-Bowena jest często używany jako argument na rzecz zwiększenia publicznego finansowania kultury (sztuk performatywnych) to wielu ekonomistów kultury częściej uzasadnia potrzebę interwencji państwa w mechanizmy rynkowe wykorzystując założenia ekonomii dobrobytu (welfare economics). Szerzej na ten temat zob. m.in. R.Towse, Ekonomia kultury. Kompendium, NCK, Warszawa 2011.

Cześć autorów charakteryzując politykę cenową w instytucjach kultury wyróżnia w związku z tym, jeszcze jedną formułę tzw. formułę opartą na decyzjach administracyjnych, (por. Niemczyk, 2007, s. 60). Także w aspekcie cen usług turystycznych zauważamy wpływ decyzji administracyjnych samorządów lokalnych na kształtowanie ceny (opłaty miejscowe, ale także obniżenie kosztów podmiotów rynku turystycznego poprzez ulgi i zwolnienia podatkowe zachęcające do inwestowania w sektor turystyczny, tworzenie nowoczesnych systemów informacji i komunikacji rynkowej z możliwością wykorzystania ich przez prywatnych przedsiębiorców np. w Internecie czy zachęcanie podmioty rynku turystycznego do prowadzenia elastycznej polityki cenowej poprzez tworzenie miejscowych pakietów turystycznych np. tzw. karty miejskie. itd.
Jest to tzw. funkcjonalny aspekt definiowania kanału dystrybucji, w którym określa się go jako „sposób połączeń i kolejność, w jakiej występują agencje i instytucje pośredniczce, przez które przepływa jeden lub więcej strumieni. W literaturze przedmiotu kanał dystrybucji definiuje się także akcentując podmiotową jego strukturę jako „zbiór wzajemnie zależnych od siebie organizacji, współuczestniczących w procesie dostarczania produktu lub usługi do finalnego nabywcy", por. Czubała, 2001, s. 21-22.
Przykładem jest m.in. brak zgody UOKiK na połączenie Empiku z Merlinem. Urząd uznał bowiem, że fuzja tych podmiotów ograniczy konkurencję na rynku, głównie w internetowym handlu książkami niespecjalistycznymi, ale także m.in. na rynku fonograficznym. Według wyliczeń Urzędu, choć po połączeniu, Empik z Merlinem miałby mniej niż 40 proc. rynku (jest to próg, od którego domniemywa się pozycję dominującą na rynku) to występuje poważne zagrożenie powstania tzw. „monopolu faktycznego" wynikającego z szerokiej sieci dystrybucji Empiku, jego silnej marki oraz słabej pozycji konkurencji, co mogłoby doprowadzić do powstania dyktatu połączonych podmiotów na rynku i negatywnie wpływać na niego. Wielu wydawców już obecnie twierdzi, że Empik, dzięki swojej pozycji rynkowej, może w istotny sposób przyczynić się do rynkowego sukcesu lub porażki danej książki poprzez podejmowanie lub nie działań promocyjnych oraz ich intensywność (www.uokik.gov.pl, dostęp z dn. 07.11.2011 r.).

W literaturze przedmiotu wymienia się jeszcze jeden wymiar bliskości tzw. bliskość psychologiczną. Ma ona charakter subiektywny i obrazuje stosunek emocjonalny oraz postawy nabywcy wobec instytucji kultury czy podmiotu rynku turystycznego. Szerzej na temat koncepcji bliskości zob. Domański, 2005, s. 213 i nast.
Elektroniczny kanał dystrybucji można zdefiniować jako użycie Internetu w celu udostępnienia produktów i usług rynkom docelowym, mającym dostęp do komputerów lub innych technologii internetowych, aby mogły kupować oraz zawierać transakcje przez interaktywne media elektroniczne, por. A.M. Zarzycka, Nowe formy dystrybucji w procesie internacjonalizacji przedsiębiorstwa, Marketing i Rynek, 2008, nr 9, s.10.
Por. Raport e-commerce 2011, www.pwc.pl

Por. np. wyniki badań z 2008 r. na temat e-kultury. Dąbrowska i in., 2008, rozdz. 2.6.
Badania TNS OBOP pokazują, że ponad 60% osób, które zakupiły usługę/produkt turystyczny bezpośrednio w biurze rozpoczęło swoje poszukiwania właśnie w sieci, czyli online, www.turystykawinternecie.pl, dostęp z dn. 10.09.2011 r.

D. Pfaff wymienia inną klasyfikację funkcji badań i wyróżnia następujące funkcje: wczesnego ostrzegania, innowacji, rozwijania Corporate Intelligence, redukcji niepewności, strukturyzacji, selekcji, wspomagania procesu decyzyjnego, zob. Pfaff, 2010, s. 22-25.


Jest to podział badań marketingowych odwołujący się do podziału badań wg tzw. kryterium przedmiotowego, por. Kędzior, Karcz, 2007, s. 36-40.
W literaturze przedmiotu można spotkać jeszcze jeden rodzaj wtórnych źródeł informacji wyodrębniony w ramach omawianej klasyfikacji, a mianowicie tzw. źródła wtórne wspólne jako powstające w wyniku agregacji istniejących informacji wewnętrznych i zewnętrznych, (por. Kędzior, 2005, s. 34).
Warto zauważyć, że wypowiedzi uczestników grup dyskusyjnych można traktować jako źródło zarówno informacji wtórnej zewnętrznej, jak i pierwotnej np. dla badań tzw. wirtualnej etnografii.
Szerzej na temat procesu doboru próby badawczej zob. np. Kędzior, 2005, s. 74-82.
Industriada - coroczne święto turystycznego produktu sieciowego - Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego mające na celu jego promocję. Szlak skupia historyczne obiekty poprzemysłowe z całego regionu. Pomysł Industriady został zainspirowany wydarzeniem o nazwie "ExtraSchicht", organizowanym od 2001 roku w Zagłębiu Ruhry. I edycja Industriady odbyła się w 2010 r.

Szerzej na ten temat zob. m.in. Z. Spyra, Zastosowanie podejścia etnograficznego we współczesnych badaniach marketingowych w sferze kultury, [W:] Badania marketingowe - metody, nowe podejścia i konteksty badawcze, praca pod red. K. Mazurek -Łopacińskiej i M. Sobocińskiej, Prace Naukowe UE we Wrocławiu, Wrocław 2011, s. 260-270.
Przeświadczenie to własny sąd, że coś jest prawdziwe, rzeczywiste, słuszne; przekonanie, pewność, przypuszczenie (Dunaj , 2001).
Epistemolodzy spierają się o to jakiego rodzaju bytem jest ten obiektywny rezultat poznania (Kamiński, 1981, s. 17). Nie będziemy jednak rozwijać tutaj tych rozważań.
UNDP, (2007), Knowledge Management Toolkit for the Crisis Prevention and Recovery Practice Area, UNDP's Crisis Prevention and Recovery Practice Workspace: http://practices.undp.org/cpr/ dostęp z dnia [24.09.2012]
UNDP, (2007), Knowledge Management Toolkit for the Crisis Prevention and Recovery Practice Area, UNDP's Crisis Prevention and Recovery Practice Workspace: http://practices.undp.org/cpr/ dostęp z dnia [24.09.2012]
Każdy pracownik ma własny sposób postępowania w warunkach, gdy jego wiedza nie wystarcza. Zazwyczaj zwraca się do określonych osób w organizacji z prośbą o pomoc. Identyfikując tych osobistych, nieformalnych ekspertów poszczególnych pracowników można zbudować sieć komunikacji między nimi. Aby dowiedzieć się o tych powiązaniach trzeba ustalić dla każdego pracownika do kogo i kiedy zwraca się o pomoc.
wersje demonstracyjne przedstawionych systemów CMS dostępne są np. po adresami: http://www.os-cms.pl/cms, http://php.opensourcecms.com/, dostęp z dn. 18.11.2011 r.
Zwani także systemami konwersacyjnymi, programami konwersacyjnymi, wirtualnymi asystentami, wirtualnymi postaciami, wirtualnymi doradcami, agentem konwersacyjnym, chatterbotami, czy chat botami. Pojęcia te w podręczniku będą używane zamiennie.
http://www.alicebot.org/igod/
Język ten służy do budowania bazy wiedzy wirtualnego rozmówcy
Panorama sferyczna to specjalne zdjęcie obejmujące obszar 360o w poziomie i 180o w pionie przedstawione w postaci wirtualnej rzeczywistości, w której oglądający może się obracać w każdym kierunku.

Nie ma jeszcze komentarzy ani ocen dla tego produktu.

Polub nas na Facebooku