• Sondaże - zwierciadło społeczeństwa. Rytuały komunikacyjne a kreowanie wiedzy wspólnej (wyd. II)

Sondaże opinii, choć budzą - zwłaszcza ostatnio - wiele emocji i zainteresowania, stanowią w istocie jedynie przykład działania bardziej ogólnych me­chanizmów. Mechanizmów, które dochodziły do głosu dużo wcześniej, niż pojawiły się badania sondażowe wraz z praktyką publikowania na szeroką skalę ich wyników. Mechanizmy te są wręcz pierwotne dla naszego gatunku, a ich ślady można odnajdywać we wszelkich rytuałach, w które obfituje hi­storia kultury. Podejściem spajającym powyższe zjawiska jest koncepcja, według której sondaże okazują się jednym z przejawów wiedzy wspólnej (ang. common knowledge), czyli uświadomionej wiedzy społeczeństwa o nim samym. Istnienie i podzielanie tej wiedzy tłumaczy wiele naszych zachowań zarówno na poziomie indywidualnym, jak i w skali większych zbiorowości. Dość powiedzieć, że wiedza wspólna leży u podłoża komunikacji międzyludzkiej, a sze­rzej: wszelkiej koordynacji działań. Skutecznym sposobem na generowanie wiedzy wspólnej okazują się zaś rytuały komunika

Podtytuł Sondaże - zwierciadło społeczeństwa. Rytuały komunikacyjne a kreowanie wiedzy wspólnej (wyd. II)
Autor Izabella Anuszewska
Rok wydania 2018
Oprawa Miękka
Format 165x235
Stron 272
60.00 40.80
Do końca promocji pozostało:
Najniższa cena z 30 dni przed promocją:
41.4
szt. Do przechowalni
Wysyłka w ciągu 24 godziny
ISBN 978-83-8102-128-9
Sondaże opinii, choć budzą - zwłaszcza ostatnio - wiele emocji i zainteresowania, stanowią w istocie jedynie przykład działania bardziej ogólnych me­chanizmów. Mechanizmów, które dochodziły do głosu dużo wcześniej, niż pojawiły się badania sondażowe wraz z praktyką publikowania na szeroką skalę ich wyników. Mechanizmy te są wręcz pierwotne dla naszego gatunku, a ich ślady można odnajdywać we wszelkich rytuałach, w które obfituje hi­storia kultury.

Podejściem spajającym powyższe zjawiska jest koncepcja, według której sondaże okazują się jednym z przejawów wiedzy wspólnej (ang. common knowledge), czyli uświadomionej wiedzy społeczeństwa o nim samym. Istnienie i podzielanie tej wiedzy tłumaczy wiele naszych zachowań zarówno na poziomie indywidualnym, jak i w skali większych zbiorowości. Dość powiedzieć, że wiedza wspólna leży u podłoża komunikacji międzyludzkiej, a sze­rzej: wszelkiej koordynacji działań. Skutecznym sposobem na generowanie wiedzy wspólnej okazują się zaś rytuały komunikacyjne.

Temu rozumowaniu została podporządkowana struktura książki i dlatego w pierwszej kolejności obszernie wprowadzone jest pojęcie wiedzy wspólnej począwszy od jego ujęć formalnych, a skończywszy na praktycznych egzemplifikacjach. Potem następuje opis tego, jak wspólna wiedza formuje się, ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcję, jaką mają tu do spełnienia rytuały komunikacyjne. I wreszcie przedstawiona jest tytułowa rola sondaży opinii, które dzięki massmediom stają się zwierciadłem, pozwalającym na budowanie społecznej samowiedzy.

Wstęp .................................................................................................................... 9



Koncepcja wiedzy wspolnej teorią socjologiczną ................................................ 9

Struktura książki................................................................................................... 11

Novum podejścia ................................................................................................... 12



Część I



Rozdział 1

Intuicyjne i formalne definicje oraz właściwości wiedzy wspólnej .................... 17

1.1. Przykłady ilustrujące pojęcie wiedzy wspolnej .......................................... 18

1.2. Historia pojęcia i pierwsze systematyczne ujęcia ...................................... 20

1.3. Wiedza prywatna, powszechna i wspolna ................................................. 21

1.4. Podejście hierarchiczne .............................................................................. 22

Możliwe stany świata ................................................................................. 22

Wiedza podmiotu ........................................................................................ 23

Zbior możliwości i prywatny system informacyjny ................................... 24

1.5. Podejście Lewisa ......................................................................................... 29

1.6. Podejście Aumanna .................................................................................... 34

1.7. Podejście Barwise?a .................................................................................... 38

1.8. Podejście Gilbert ......................................................................................... 41



Rozdział 2

Wiedza wspólna w teorii gier ............................................................................... 45

2.1. Najważniejsze pojęcia teorii gier ............................................................... 46

Rozwiązania w grach strategicznych ......................................................... 47

Rozwiązania w grach ekstensywnych ........................................................ 50

Rozwiązania w grach o sumie niezerowej ................................................. 54

Rownowaga Nasha ..................................................................................... 55

Wynik optymalny w sensie Pareto .............................................................. 56

2.2. Zastosowanie pojęcia wiedzy wspolnej do teorii gier ............................... 57

Wiedza wspolna o racjonalności graczy .................................................... 58

Eliminowanie strategii zdominowanych ................................................... 60

Rownowaga skorelowana .......................................................................... 63

Wiedza graczy a rownowaga Nasha .......................................................... 63

Przezwyciężanie dylematu więźnia............................................................ 65

Indukcja wsteczna ...................................................................................... 66



Rozdział 3

Wiedza wspólna w sytuacjach interakcji społecznej ........................................... 73

3.1. Konwencje .................................................................................................. 74

3.2. Komunikacja............................................................................................... 76

Interakcjonizm symboliczny ...................................................................... 77

Przykłady funkcji wiedzy wspolnej w komunikowaniu się ....................... 78

Zasady konwersacji naturalnej .................................................................. 80

3.3. Problemy koordynacyjne ............................................................................ 82

Ilustracje i klasyczne przykłady problemow koordynacyjnych ................. 82

Kreowanie poczucia tożsamości grupowej ................................................ 83

3.4. Sposoby generowania wiedzy wspolnej ..................................................... 85

Poprzez osobistą komunikację ................................................................... 86

Dzięki sieciom komunikacyjnym ............................................................... 91

Dzięki osobie mediatora ............................................................................. 98

Za pośrednictwem mediow ........................................................................ 100

3.5. Czy wiedza wspolna jest konieczna

w praktycznym procesie komunikacji ....................................................... 101

3.6. Niejednoznaczne społeczne konsekwencje wiedzy wspolnej .................... 103

Negocjacje ................................................................................................. 103

Konsekwencje psychologiczne i ekonomiczne .......................................... 105



Część II



Rozdział 4

Ewolucyjnie ukształtowane podstawy poznawcze wiedzy wspólnej .................. 111

4.1. System psychologii intuicyjnej ................................................................... 112

Pojęcia i schematy pojęciowe ..................................................................... 112

Systemy skojarzeniowe .............................................................................. 114

Człowiek w środowisku informacyjnym .................................................... 116

Tworzenie koalicji ....................................................................................... 118

4.2. Kumulatywna ewolucja kulturowa ............................................................ 120

Mechanizm zapadki kulturowej ................................................................. 120

Uczenie się przez naśladowanie oraz intencjonalne nauczanie ................ 121

Socjogeneza ................................................................................................ 122

4.3. Teoria podwojnego dziedziczenia .............................................................. 123

Ewolucyjna geneza zdolnośći kulturowych ............................................... 124

Koewolucja kulturowo-genetyczna ......................................................... 125

Natura psychologicznych mechanizmow społecznego uczenia się .......... 126

4.4. Implikacje przyjmowania perspektywy innych ......................................... 129

Rozumienie zasad obowiązujących w świecie ........................................... 129

Tworzenie zasad funkcjonowania .............................................................. 130

4.5. Wspolne kierowanie uwagi ........................................................................ 132

Wspolne kierowanie uwagi w procesie komunikacji ................................. 133

Sceny wspolnej uwagi ................................................................................ 134



Rozdział 5

Rytuał jako mechanizm generowaniawiedzy wspólnej ....................................... 137

5.1. Definicje pojęcia ......................................................................................... 138

Potoczne rozumienie rytuału ..................................................................... 138

Własności rytuałow i definicja przekrojowa .............................................. 139

Społeczny charakter rytuałow i definicja funkcjonalna ............................ 140

Wspolne elementy w rożnych definicjach rytuału ..................................... 141

5.2. Funkcje społeczne rytuału .......................................................................... 142

Podejście Durkheima .................................................................................. 142

Legitymizacja porządku społecznego ........................................................ 144

Wpływ społeczny ........................................................................................ 145

Goffmana koncepcja zachowanej twarzy .................................................. 146

Uczestnictwo w społeczeństwie ................................................................. 147

5.3. Funkcje komunikacyjne rytuału ................................................................. 148

Podejście etologiczne .................................................................................. 149

Osadzenie komunikatu w zastanym porządku społecznym ...................... 149

Komunikowanie natury relacji społecznych:

hierarchii i zmiany ..................................................................................... 150

Komunikowanie rol społecznych ............................................................... 152

Stosunek do innych i autoprezentacja ....................................................... 153

Wystylizowanie rytuałow............................................................................ 154

5.4. Rytuał a wiedza wspolna ............................................................................ 154

Sterowanie uwagą ...................................................................................... 155

Sposob rytualnego generowania wiedzy wspolnej .................................... 155

Kreowanie wiedzy wspolnej przez rytualnych przywodcow ..................... 155



Część III



Rozdział 6

Funkcje i znaczenie opinii publicznej .................................................................. 163

6.1. Opinia publiczna ? sposoby ujmowania .................................................... 164

Model agregatowy społeczeństwa .............................................................. 164

Model kolektywny....................................................................................... 165

Definicje pojęć związanych z opinią publiczną ......................................... 166

Definicje opinii publicznej ......................................................................... 167

6.2. Zarys historyczny pojęcia ........................................................................... 170

Historia badań opinii publicznej w Ameryce ............................................ 172

Historia badań opinii publicznej w Polsce ................................................ 173

Badania opinii publicznej w Polsce po transformacji ustrojowej ............. 176

Badania w świadomości Polakow .............................................................. 178

Relacja pomiędzy zjawiskiem opinii publicznej a jego badaniem ............ 180

6.3. Funkcje opinii publicznej ........................................................................... 181

Znaczenie psychologiczne .......................................................................... 181

Integracja społeczeństwa ........................................................................... 183

Legitymizacja władzy ................................................................................. 184

Kontrola społeczna ..................................................................................... 185

Społeczeństwo obywatelskie ...................................................................... 186

6.4. Teoria spirali milczenia .............................................................................. 187

Lęk przed odrzuceniem .............................................................................. 187

Twarde jądro ............................................................................................... 188

Czujność w obserwacji otoczenia .............................................................. 189

Konsekwencje spirali milczenia ................................................................. 191

Wybory z 1989 roku przez pryzmat spirali milczenia ............................... 191

Zjawisko last minute swing ........................................................................ 192

Wybory z 2007 roku przez pryzmat spirali milczenia ............................... 193

Utrwalanie struktury społecznej ................................................................ 196



Rozdział 7

Sondaże elementem rytuału komunikacyjnego ................................................... 201

7.1 Sondaże społeczne domeną socjologii empirycznej .................................. 202

Przedmiot poznania socjologii empirycznej .............................................. 202

Osoba badacza z perspektywy socjologii empirycznej .............................. 204

Obszary zastosowania badań ..................................................................... 204

Założenia teoretyczne socjologii empirycznej ........................................... 205

Rola socjologii empirycznej ....................................................................... 206

7.2. Rosnąca popularność sondaży ................................................................... 207

Rozwoj branży badawczej .......................................................................... 207

Nowi zleceniodawcy, nowi respondenci i nowe metody ........................... 208

7.3. Rytualna forma komunikatow badawczych ............................................... 211

Tworzenie relacji społecznych ................................................................... 212

Wyniki badań społecznych jako przedmiot komunikacji .......................... 213

Rola ekspertow badaczy ............................................................................ 213

Rola publicystow ........................................................................................ 216

Rola specjalistow z badanych dziedzin ...................................................... 218

Akulturacja komunikatow badawczych ..................................................... 219

Rytualne cechy komunikatow badawczych ............................................... 220

7.4. Funkcje komunikatow badawczych ........................................................... 221

Tematy do stołu obrad ................................................................................ 223

Kształtowanie klimatu opinii na tematy polityczne ................................... 224

Kształtowanie klimatu opinii w kwestiach komercyjnych ........................ 225

Kształtowanie klimatu opinii na temat mediow ........................................ 225

Zadania komunikatow badawczych ........................................................... 226



Rozdział 8

Media masowe kanałem rozprzestrzeniania rytuałów komunikacyjnych

generujących wiedzę wspólną .............................................................................. 229

8.1. Media i rytuały............................................................................................ 230

Cykliczna zależność media - rytuały ......................................................... 231

Rytualna konstrukcja przekazow medialnych ........................................... 233

8.2. Media i wiedza wspolna ............................................................................. 234

Wspołuczestniczenie w odbiorze informacji .............................................. 234

Informacja o kwestiach społecznie ważnych............................................. 235

Akulturacja norm ....................................................................................... 236

8.3. Rola badań i wskaźnikow medialnych ....................................................... 236

Wydatki reklamowe miarą popularności medium .................................... 236

Względna ważność twardych danych oraz wynikow

z badań medialnych na przykładzie prasy ................................................. 239

8.4. Podwojny klimat opinii .............................................................................. 242

Media - źrodłem oglądu świata ................................................................. 242

Następstwa podwojnego klimatu opinii ..................................................... 243

8.5. Medialne życie komunikatow sondażowych .............................................. 245

Kwestia bezstronności mediow w nakręcaniu spirali milczenia .............. 247

Przykład nieefektywnej proby generowania wiedzy wspolnej .................. 250

8.6. Konsekwencje medialnego generowania wiedzy wspolnej ....................... 256

Pułapki wiedzy wspolnej - utrzymywanie się fałszywej samowiedzy ....... 256

Parametry opisujące status wiedzy wspolnej ............................................. 259

Zakończenie ................................................................................................ 261



Bibliografia ........................................................................................................... 265

Książki i artykuły w czasopismach ............................................................ 265

Artykuły z gazet codziennych ..................................................................... 271

Źrodła internetowe ..................................................................................... 272

Odczyty, wykłady ........................................................................................ 272

Dr Izabella Anuszewska ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Psychologii oraz na Wydziale Mechaniki, Matematyki i Informatyki. Doktorat obroniła w Instytucie Socjologii UW. Prelegentka na wielu konferencjach, zarówno o tematyce metodologicznej, jak i poświęconych massme­diom. Jest również autorką publikacji o tej tematyce. W latach 2002-2006 prowadziła zajęcia dydaktyczne w Instytucie Socjologii UW z analiz danych son­dażowych, metodologii badań społecznych oraz ich zastosowań w perspektywie marketingowej. Od 15 lat pracuje w Instytucie badań rynku i opinii Mill­wardBrown SMG/KRC na stanowisku dyrektora jednego z zespołów badawczych. Autorka wielu artykułów w prasie branżowej popularyzujących wie­dzę o badaniach rynkowych.

Nie ma jeszcze komentarzy ani ocen dla tego produktu.

Polub nas na Facebooku