Ochrona interesów konsumenta na rynku detalicznych usług bankowych w Polsce na tle Unii Europejskiej

Wprowadzenie 9

Rozdział 1
Pozycja konsumenta na współczesnym rynku detalicznych usług bankowych 15
1.1. Struktura i rozwój rynku detalicznych usług bankowych 15
1.1.1. Struktura rynku detalicznych usług bankowych 15
1.1.2. Ewolucja bankowości detalicznej w XX wieku 27
1.1.3. Współczesny rynek detalicznych usług bankowych 30
1.1.4. Filary nowego modelu banku detalicznego 38
1.2. Konsument na rynku detalicznych usług finansowych 41
1.2.1. Klient instytucji finansowej jako konsument 41
1.2.2. Cechy współczesnego konsumenta i jego postawy wobec usług finansowych 47
1.2.3. Zachowania finansowe konsumentów 54
1.2.4. Przesłanki objęcia konsumenta ochroną na rynku usług finansowych 66
1.2.5. Obszary zagrożeń interesów konsumenta na rynku detalicznych usług bankowych 77

Rozdział 2
Mechanizmy oraz narzędzia ochrony konsumenta na europejskim rynku detalicznych usług bankowych 85
2.1. Rynek detalicznych usług bankowych jako element jednolitego rynku finansowego w Unii Europejskiej 85
2.2. Polityka ochrony praw konsumenta w Unii Europejskiej 99
2.3. Mechanizmy ochrony pozytywnej na rynku detalicznych usług bankowych 109
2.3.1. Prawne instrumenty ochrony konsumenta na rynku detalicznych usług bankowych 109
2.3.2. Samoregulacja i Kodeksy dobrych praktyk w sektorze bankowym 122
2.3.3. Instytucjonalne formy ochrony pozytywnej konsumenta na rynku detalicznych usług bankowych w Unii Europejskiej i w Polsce 126
2.3.4. Edukacja finansowa konsumenta w Polsce i w Unii Europejskiej 139
2.4. Repulsywne mechanizmy ochrony na rynku detalicznych usług bankowych 147
2.4.1. Potrzeba i sposoby dochodzenia roszczeń konsumenckich 147
2.4.2. Sądowe formy dochodzenia roszczeń konsumenckich 151
2.4.3. Alternatywne metody dochodzenia roszczeń na rynku finansowym 158
2.4.4. Inicjatywy i instytucje zaangażowane w rozstrzyganie transgranicznych sporów konsumenckich w Unii Europejskiej 164

Rozdział 3
Ocena poziomu ochrony interesów konsumenta na rynku detalicznych usług bankowych w świetle badań konsumenckich 169
3.1. Konsumencki monitoring stopnia przejrzystości detalicznych usług bankowych jako podstawowa metoda oceny poziomu ochrony praw konsumenta 169
3.1.1. The Consumer Market Monitoring Survey a inne metody badania poziomu ochrony praw konsumenta 169
3.1.2. Metodologia The Consumer Market Monitoring Survey 174
3.2. Wyniki konsumenckiego monitoringu stopnia przejrzystości detalicznych usług bankowych dla Unii Europejskiej w latach 2010-2015 179
3.2.1. Ogólne wyniki oceny klastra usług bankowych w Unii Europejskiej w latach 2010-2015 179
3.2.2. Szczegółowe wyniki oceny rynku kredytów, pożyczek i kart kredytowych 184
3.2.3. Szczegółowe wyniki oceny rynku rachunków bankowych 191
3.2.4. Szczegółowe wyniki oceny rynku produktów inwestycyjnych, prywatnych kont emerytalnych i papierów wartościowych 196
3.2.5. Szczegółowe wyniki oceny rynku kredytów hipotecznych 201
3.2.6. Wyniki oceny rynków tworzących klaster usług bankowych - podsumowanie 206
3.3. Wyniki konsumenckiego monitoringu stopnia przejrzystości rynków detalicznych usług bankowych dla Polski 210
3.3.1. Ocena poziomu komponentów indeksu MPI oraz pozostałych komponentów monitoringu w Polsce 210
3.3.2. Ocena istotności poszczególnych komponentów monitoringu konsumenckiego w Polsce w porównaniu z Unią Europejską 216
3.4. Wyniki badań prowadzonych w Polsce pod kątem oceny stopnia ochrony konsumentów na rynkach usług finansowych 224
3.5. Wykorzystanie pozasądowych form dochodzenia roszczeń przez konsumentów na rynku detalicznych usług finansowych w Polsce w latach 2009-2015 235

Zakończenie 243
Bibliografia 253
Spis tabel 265
Spis rysunków 269