![[{[item.product.name]}]]([{[item.product.photo.url]}] 125w)
- Kategorie
-
Instrumenty zaangażowania obywatelskiego. Założenia teoretyczne demokracji partycypacyjnej a praktyka ich stosowania
Uczestnictwo obywateli w procesach lokalnego rządzenia jest powszechną praktyką demokratycznych państw. Teoretycznie udział obywateli w życiu publicznym powinien gwarantować społeczną kontrolę procesu decyzyjnego, legitymizację decyzji władz, a także sprzyjać dostosowaniu zadań publicznych do potrzeb i oczekiwań społeczeństwa, jak również przyczyniać się do poprawy jakości rządzenia i rozwoju jednostki lokalnej.
| Wysyłka w ciągu | 6 dni |
| Kod kreskowy | |
| ISBN | 978-83-8102-644-4 |
| EAN | 9788381026444 |
Uczestnictwo obywateli w procesach lokalnego rządzenia jest powszechną praktyką demokratycznych państw. Teoretycznie udział obywateli w życiu publicznym powinien gwarantować społeczną kontrolę procesu decyzyjnego, legitymizację decyzji władz, a także sprzyjać dostosowaniu zadań publicznych do potrzeb i oczekiwań społeczeństwa, jak również przyczyniać się do poprawy jakości rządzenia i rozwoju jednostki lokalnej.
Urzeczywistnianie teoretycznych założeń demokracji partycypacyjnej wymaga stworzenia odpowiednich instrumentów, które faktycznie pozwolą angażować członków społeczności lokalnych w sprawy publiczne. Pomimo stale poszerzanego katalogu instrumentów zaangażowania obywatelskiego oraz przyjmowanych regulacji prawnych w tym zakresie, stosowanie poszczególnych instrumentów w polskich gminach wciąż jest problematyczne i zróżnicowane. Instrumenty są silnie zakorzenione w lokalnym kontekście, a sposoby ich wdrażania są uzależnione od szeregu czynników i uwarunkowań lokalnych.
Odwołując się do założeń nowego instytucjonalizmu oraz kluczowych elementów instytucji, Autorka przedstawiła:
- regulacje prawne dotyczące instrumentów zaangażowania obywatelskiego,
- praktykę ich stosowania oraz
- towarzszące narracje władz publicznych i pracowników administracji samorządowej.
Prezentując wyniki badań empirycznych, Autorka wskazuje ograniczenia i bariery zinstytucjonalizowanych instrumentów zaangażowania obywatelskiego, które w niewielkim stopniu realizują teoretyczne założenia demokracji partycypacyjnej.
Publikacja jest skierowana do środowiska akademickiego, jak również władz publicznych i pracowników administracji samorządowej.
„Książka dotyczy problematyki aktywności obywatelskiej i partycypacji obywateli w rządzeniu w skali lokalnej, niezwykle aktualnej i ważnej - można ją traktować jako głos w toczącej się dyskusji na temat konieczności zmian w dotychczasowym modelu demokracji. Książka powstała w oparciu o przeprowadzone przez Autorkę badania empiryczne, bardzo dobrze przemyślane i przeprowadzone, co bezsprzecznie podnosi jej wartość. Wnioski sformułowane na ich podstawie są nie tylko ciekawe, ale także bardzo istotne dla zrozumienia mechanizmów demokracji lokalnej i sądzę, że powinni się z nimi zapoznać wszyscy ci, którzy mają wpływ na ustawodawstwo".
dr hab. Robert Gawłowski, prof. Uniwersytetu WSB Merito w Toruniu, fragment recenzji
„Monografi a stanowi interesujące, politologiczne ujęcie problemu demokracji partycypacyjnej/deliberacyjnej w kontekście zasad formalnoprawnych, praktyki stosowania i ujęć narracyjnych występujących w jednostkach samorządu gminnego. (...) Demokracja partycypacyjna/deliberacyjna wskazywana jest często w dyskursie naukowym, ale także debacie publicznej jako szansa na rozwiązanie problemów, z jakimi boryka się demokracja liberalna. Antidotum na spadek zaufania obywateli do organów władzy publicznej, radykalizacja postaw społecznych czy brak rzetelnej debaty publicznej mają być działania zwiększające zaangażowanie obywateli w proces decydowania publicznego. Z tego powodu podjęty przez Autorkę przedmiot badań - instrumenty zaangażowania obywatelskiego - jest niezwykle aktualnym i potrzebnym opracowaniem nie tylko z perspektywy naukowej, ale także praktyki funkcjonowania demokracji".
dr hab. Krzysztof Łabędź, prof. Akademii Ignatianum w Krakowie, fragment recenzji
Wstęp 9
Część I
Demokracja partycypacyjna, deliberacyjna i instrumenty zaangażowania obywatelskiego
Rozdział 1
Demokracja partycypacyjna i deliberacyjna - założenia teoretyczne 29
1.1. Demokracja partycypacyjna - inkluzywna i egalitarna 29
1.2. Od demokracji partycypacyjnej do demokracji deliberacyjnej 40
1.3. Demokracja deliberacyjna - ekskluzywna i elitarna 43
1.4. Krytyka demokracji partycypacyjnej i deliberacyjnej 51
1.5. Partycypacja i zaangażowanie obywatelskie - delimitacja pojęć 56
1.5.1. Partycypacja i jej wieloznaczność 56
1.5.2. Zaangażowanie obywatelskie jako podstawowa kategoria badawcza 62
Rozdział 2
Typologie instrumentów zaangażowania obywatelskiego 69
2.1. Wyzwania typologizacji instrumentów zaangażowania obywatelskiego - czy typologie są potrzebne? 69
2.2. Wybrane typologie instrumentów zaangażowania obywatelskiego 75
Rozdział 3
Nowy instytucjonalizm jako rama teoretyczna badań instrumentów zaangażowania obywatelskiego 89
3.1. Nurty nowego instytucjonalizmu 89
3.2. Instrumenty zaangażowania obywatelskiego jako instytucje 95
3.3. Wymiary analityczne instrumentów zaangażowania obywatelskiego 101
3.4. Instytucjonalizacja instrumentów zaangażowania obywatelskiego 107
3.5. Kontekstualny charakter instrumentów zaangażowania obywatelskiego 112
3.6. Hybrydyzacja instrumentów zaangażowania obywatelskiego 115
Część II
Instrumenty zaangażowania obywatelskiego - wyniki badań empirycznych
Rozdział 4
Charakterystyka procesu badawczego i badanych gmin 125
4.1. Uzasadnienie zastosowania mieszanych metod badawczych 125
4.2. Realizacja procesu badawczego 130
4.3. Charakterystyka badanych gmin 137
Rozdział 5
Regulacyjny wymiar instrumentów zaangażowania obywatelskiego 153
5.1. Instrumenty informacyjne 153
5.2. Instrumenty konsultacyjne 160
5.3. Instrumenty inicjatywno-kooperacyjne 177
5.3.1. Inicjatywa uchwałodawcza 181
5.3.2. Petycje, skargi i wnioski 182
5.3.3. Inicjatywa lokalna 184
5.3.4. Udział mieszkańców w debacie nad raportem o stanie jednostki samorządu terytorialnego 185
5.3.5. Fundusz sołecki 188
5.3.6. Budżet obywatelski 190
5.3.7. Realizacja zadań publicznych przez podmioty niepubliczne 192
Rozdział 6
Funkcjonalny wymiar instrumentów zaangażowania obywatelskiego 199
6.1. Instrumenty informacyjne 200
6.1.1. Wiedza jako warunek zaangażowania obywatelskiego 200
6.1.2. Samorząd lokalny jako podmiot edukacji obywatelskiej 206
6.1.3. Upowszechnianie informacji o sprawach publicznych w badanych gminach - narzędzia i rola lokalnych liderów 211
6.2. Instrumenty konsultacyjne 221
6.2.1. Specyfika konsultacji w badanych gminach 221
6.2.2. Rady społeczne 228
6.2.2.1. Charakterystyka posiedzeń rad społecznych oraz warunki przyjmowania opinii 230
6.2.2.2. Relacje rad społecznych z władzami lokalnymi oraz poczucie wpływu członków rad na decyzje i funkcjonowanie jednostki terytorialnej 234
6.3. Instrumenty inicjatywno-kooperacyjne 240
6.3.1. Petycja 240
6.3.2. Inicjatywa lokalna 243
6.3.3. Budżet obywatelski 253
6.3.4. Fundusz sołecki 262
6.3.5. Udział organizacji pozarządowych w realizacji zadań publicznych 268
Rozdział 7
Narracyjny wymiar zaangażowania obywatelskiego 279
7.1. Powody wdrażania instrumentów zaangażowania obywatelskiego 280
7.1.1. Obowiązek wynikający z przepisów prawa 280
7.1.2. Potrzeba aktywizacji społeczności lokalnej 283
7.2. Ograniczenia stosowania instrumentów zaangażowania obywatelskiego 288
7.2.1. Nieaktywni, nieprzygotowani i roszczeniowi mieszkańcy gmin 289
7.2.2. Formalno-organizacyjne bariery zaangażowania obywatelskiego 296
7.2.3. Obecność lidera jako warunek zaangażowania społeczności lokalnej 305
7.3. Zaangażowanie obywatelskie w ocenie władz lokalnych i urzędników 307
7.3.1. Pozytywna ocena zaangażowania obywatelskiego 309
7.3.2. Negatywna ocena zaangażowania obywatelskiego 312
7.3.3. Mobilizacja czy zaangażowanie obywatelskie? 320
Zakończenie 325
Bibliografia 339
Spis tabel 393
Aneks 1 395
Aneks 2 405
Indeks 409
Streszczenie 425
Summary 429
ANNA KOŁOMYCEW (ORCID 0000-0003-2105-2953) - doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce; absolwentka studiów magisterskich na kierunku politologia oraz licencjackich na kierunku dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Politologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W latach 2007-2011 doktorantka na tym samym wydziale. Od 2009 roku zatrudniona w Zakładzie Administracji Publicznej i Polityki Społecznej Instytutu Nauk o Polityce Kolegium Nauk Społecznych Uniwersytetu Rzeszowskiego. Autorka, współautorka oraz współredaktorka publikacji z zakresu rządzenia publicznego, demokracji partycypacyjnej i deliberacyjnej, polityk publicznych oraz samorządu terytorialnego. Członek zespołów badawczych realizujących projekty finansowane ze środków krajowych oraz zagranicznych.
Recenzenci:
Dr hab. Robert Gawłowski, prof. Uniwersytetu WSB Merito w Toruniu
Dr hab. Krzysztof Łabędź, prof. Akademii Ignatianum w Krakowie
Polub nas na Facebooku
76.30
48.30
42.00
42.00
63.00
34.30
